Historiek

Paul Chotard, een buitengewoon kweker

1911

In het begin was er een zekere Julien Chotard, wijnbouwer in Sancerre, die door de druifluis tot omschakeling verplicht werd. Het is in Versailles dat hij zich vertrouwd maakt met de techniek van het opbinden van fruitbomen. In 1911, vestigt hij zich in België en ontwikkelt in Gosselies deze bijzondere vorm van tuinbouw, ruimschoots geapprecieerd door amateur tuiniers en door kenners.

Zijn zonen Paul en André studeren in Vilvoorde en zetten de familiactiviteitvoort . Ze zullen beroemd wordenin het vak waar men ze gemeenzaam de gebroeders Chotard noemt.
Hun reputatie overschrijdt onze grenzen zowel voor hun bekwamheden, als voor de kweekvan de Palmette Verrier, iets wat veel amateur tuiniers en kenners verrukt, waaronder U waarschijnlijk.

1996

Zo, sinds bijna 50 jaar, produceren de gebroeders Chotard in hun boomkwekerij van Gosselies de mooiste opgebonden fruitbomen waarvan men kan dromen en plaatsen zich als enige specialisten in de beroemde Palmette Verrier. In het jaar 1996 besluiten zij met pensioen te gaan, zeer tot de schade van de liefhebbers van het opbinden van een leiboom op de manier van vroeger en van authentieke smaken. Natuurlijk gingen zij op zoek naar een opvolger, bekwaam en verlangend om dit zeldzaam en prachtig tuinbouwerfdeel voort te zetten en te handhaven. Dat bleek een moeilijke taak. Het is niet eenvoudig, in deze tijd van grote industrialisatie, een tuinder te vinden die bereid is zich te storten in een veeleisende kweek, onderworpen aan strikte regels en waar moderne methodes dikwijls voorrang moeten geven aan de traditie.

Maar de kansen zullen keren dankzij Olivier Debaisieux, tuinbouwingenieur, die zich sinds enige tijd interesseerde voor het werk van de gebroeders Chotard; hij had zich namelijk gewijd aan het archiveren van hun techniek en handigheid, omdat hij vindt dat zo’n erfdeel niet verloren mag gaan. Met zijn echtgenote Alexandra stelt hij voor de uitdaging aan te nemen door de kweek van het opbinden – met een absolute naleving van de traditie – voort te zetten en zo de opvolging te verzekeren. De gebroeders Chotard voelen zich opgelucht en de opgebonden bomen ook … Dit was in 1996.

1997

Olivier werkt zijn plan uit – waarvan de eerste fase niets meer of niets minder bestaat in het overplaatsen van het ontginningslandschap – en stelt het voor aan het Jonge Ondernemers Fonds van de Koning Boudewijn Stichting. Met succes want hij behoort tot de laureaten van datzelfde jaar. Een mooi duwtje en vooral een erkenning van zijn ondernemingsgeest en van een bewuste keuze voor een onbekend parcours. De Boomkwekerijen van Edingen bestaan nu en niet alleen op papier. De uitgeputte grond van de ontginning van de gebroeders Chotard, maakt een verplaatsing noodzakelijk … Het is in Lettelingen, een streek geschikt voor dit type kweek, dat Olivier en Alexandra aan hun lange tocht beginnen – 4 jaar – die hen zal brengen tot hun eerste initiatief: het opbinden van fruitbomen (perebomen, appelbomen, pruimebomen, perzikbomen, kersebomen, …). De regel is eigenlijk eenvoudig: er zijn 2 jaren nodig om een geslaagde enting te krijgen en een jaar per “vertakking”, anders gezegd per niveau van opgebonden takken. Daarom dat de liefhebbers geduld moeten oefenen tot de herfst van 2000 om de schoonheid en kwaliteit, die zij gewoon waren met de gebroeders Chotard, weer op te vatten. Gelijktijdig met opgebonden fruitbomen, starten de jonge ondernemers ook met de kweek van sierplanten (lavendel, laurierbomen, rozestruiken, amelanchier, buddleia, hibiscus, clerodendron, …) die ook baat vinden bij de attente zorgen, verstrekt in dezelfde geest van liefde voor de natuur en hartstocht voor authenticiteit die hen aanspoort.

1999

Een, twee, drie jaren gaan voorbij … Na het slagen van de eerste entingen, komt het opbinden langzaam tot stand, op het ritme van de natuur en het werk met het paard (de tractor kan zich geen weg banen door de smalle gangen), gedomineerd door de zorg voor de volmaaktheid van de vorm. Inderdaad, het opbinden van een leiboom op de manier van vroeger kent alleen de striktste symmetrie, welke de gegeven vorm is – liggend snoer (enkel of dubbel), spil, U of dubbele U waarvan de ene in de andere van de Palmette Verrier (naar de naam van zijn uitvinder).

We mogen niet vergeten dat het opbinden – een procédé waarvan de oorsprong tenminste tot de 16de eeuw teruggaat – bestaat in het begeleiden van de takken van een boom op ijzerdraad of houten latten. De takken kunnen namelijk verticaal, horizontaal of schuin geleid worden. De Palmette kan tot 5 “vertakkingen” of niveaus tellen. Omwille van de symmetrie dient er een afstand van 30 cm behouden te worden tussen iedere tak, hetgeen een werk van uiterste nauwkeurigheid vereist en verklaart waarom boomkwekers, die uitsluitend gemotiveerd zijn door rentabiliteit, afhaken. In de Boomkwekerijen van Edingen gebeurt alles met de hand en met de hulp van natuurlijke en biologisch afbreekbare elementen (raffia, bies en teenwilg).

2000

Met de terugkeer van het plantseizoen, bekroond de herfst 2000 eindelijk het werk van de Boomkwekerijen van Edingen en wordt er een einde gemaakt aan het wachten van de kenners: de opgebonden fruitbomen zijn klaar voor ieders tuin. Een waar geluk als men weet dat een opgebonden fruitboom de ideale oplossing is om een banale muur terug tot leven te brengen, een harmonieuse plantenafscheiding te scheppen of om gelijk welke gevel te versieren. Zonder het weerzien te vergeten met het mooie fruit van vroeger en zijn onvergetelijke smaak. Aan u de voortreffelijke geur en smaak van de Beurré d’Hardenpont, de Reinette étoilée, de Reine-Claude dorée crottée, de Brugnon Norton of de Bigarreau Napoléon. En dit volgens een natuurlijke opeenvolging die de seizoenen naleeft.

Omdat ze ontsnappen aan de kwalijke gevolgen van een overmatig gebruik van chemicaliën, getuigen de bomen van de Boomkwekerijen van Edingen van een sterke gezondheid en een uitstekende weerstand tegen ziektes, terwijl ze een merkwaardig aanslaan- en aanpassingsvermogen bezitten.

Gekozen volgens de raadgevingen van Olivier Debaisieux en zijn team (gebaseerd op de plantvoorwaarden: grond, ligging, oriëntatie), vereist een opgebonden fruitboom noch bijzondere kennissen, noch bijzondere zorgen voor de liefhebber.

Sierlijk, gemakkelijk in de omgang en drager van smakelijke beloftes, zal hij zijn plaats vinden in elke tuin, groot of klein, in de stad of het platteland. En hij is ook de perfecte buur voor verscheidene sierplanten, dus een tweede enthousiaste reden voor een bezoek aan de Boomkwekerijen van Edingen.